شناسایی خاک
تولید کنندگان آجر معادن خاک را به دو روش ، بررسی مشاهدات (کنترل چشمی ) و فعالیت آزمایشگاهی (تجزیه شیمیایی و خواص مکانیکی ) خاک را شناسائی می کنند .
آنها براساس تجربه خود مشخصه های ظاهری خاک را مشاهده کرده و در صورت عاری بودن از مواد مضر (شن ، گچ و....) طبق استاندارد ملی ایران[2]  اقدام به نمونه برداری ( حفره ای یا روزنه ای ) از معدن نموده و جهت تجزیه شیمیایی نمونه ها را به آزمایشگاه ارسال می کنند .
اگر چه موارد بالا نقش مهمی در شناسائی خاک آجر خواهد داشت ولیکن تجربه نشان داده است که حتماً پس از طی اين مراحل نیاز به پخت خاک درآزمایشگاه جهت تائید نمونه اولیه و سپس پخت آجر در شرایط طبیعی بصورت انبوه بوده و محصول نهایی پس از انطباق مشخصه های آن با استاندارد [3] نهایتاً مورد تائید قرار خواهد گرفت .
تجزیه شیمیایی خاک
خاک رس بی رنگ است اما ترکیبات اضافی در آن ، آنرا رنگین کرده و در بسیاری از موارد قابل شناسائی از طریق مشاهده می باشد بعنوان مثال :
خاک رس کبود رنگ آهن II اکسید  یا  FeO یا خاک نباتي دارد
خاک رس خاکستری گرد گرافیت (C ) دارد .
خاک رس قهوه ای و سیاه گرد زغال سنگ (CaCO3 )  دارد .
خاک رس سرخ رنگ آهن III اکسید  Fe2O3 دارد .
خاک رس زرد رنگ آهن II هیدروکسید  Fe(OH)2 دارد .[4]
ترکیب شیمیایی خاک رس، عمدتاً از سیلیس و آلومین (Al2O3 ) می باشد .جدول (1) ترکیب شیمیایی چند نوع خاک آجر را نشان می دهد

جدول 1 – ترکیب شیمیایی چند نوع خاک

ترکیب شیمیایی	شیل بریتانیا	مارن بریتانیا	خاک زرد بوئین زهرا	خاک قرمز اصفهان	خاک زرد اصفهان	خاک زرد تهران	خاک قرمز ساوه
SiO2	69/53	39/51	68/51	42/44	99/42	25/47	65/53
Al2O3	50/20	10/23	79/10	31/19	37/12	68/10	90/13
Fe2O3	95/6	02/9	34/5	90/18	86/5	97/4	78/5